Xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc
Là một trong 2 thị trường xuất khẩu (XK) thủy sản chủ lực của Việt Nam, thị trường Trung Quốc đang có nhiều tín hiệu tốt, mở ra cơ hội cho thủy sản gia tăng thị phần.
Thị trường chủ lực
Trong tháng 9, một số sản phẩm thủy sản chủ đạo đã phục hồi và đạt được sự cân bằng so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu tôm và cá ngừ trong tháng 9 đã đạt mức tương đương với tháng 9/2022. Điều đáng chú ý là mặt hàng cá tra đã hồi phục với tốc độ tăng trưởng dương 9% so với cùng kỳ năm trước.
Trong lĩnh vực xuất khẩu tôm, kết quả trong những tháng gần đây đã cho thấy sự phục hồi so với thời gian trước đó. Mỹ và Trung Quốc, hai thị trường chính, đang tăng nhu cầu và số lượng xuất khẩu sang hai nước này đều tăng trưởng tích cực trong hai tháng qua.
Đến cuối tháng 9/2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt top 3 thị trường lớn nhất là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, đều đạt trên 1 tỷ USD. Trong đó, thị trường Trung Quốc – Hồng Kông mang về cho ngành thủy sản Việt Nam tổng cộng 1,15 tỷ USD trong 3 quý đầu năm, giảm 15% so với cùng kỳ năm 2022.
Riêng trong tháng 9, XK thủy sản sang Trung Quốc hồi phục, tăng từ 4-17% so với cùng kỳ năm trước.
Cá tra xuất khẩu đang dần phục hồi ở nhiều thị trường, đặc biệt là Trung Quốc. Trong tháng 9/2023, xuất khẩu cá tra đến một số thị trường đã lấy lại cân bằng hoặc vượt qua mức của cùng kỳ năm 2022.
Cho đến ngày 15/9/2023, số tiền Trung Quốc đã chi để mua cá tra Việt Nam là 381 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ năm trước. Hongkong cũng đã mua cá tra với số tiền 25 triệu USD, giảm 15% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong khi số lượng nhập khẩu giảm, Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất tiêu thụ cá tra Việt Nam với hơn 170.874 tấn trong 8 tháng đầu năm 2023. Giá trung bình của cá tra xuất khẩu sang Trung Quốc luôn duy trì dưới 2,5 USD/kg. Năm 2022, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc và Hồng Kông đã đạt hơn 700 triệu USD, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2021.
Theo chuyên gia thị trường tôm của VASEP là bà Kim Thu, hiện nay, tôm hùm chủ yếu được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc thông qua đường tiểu ngạch. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam đang tìm kiếm cách xuất khẩu chính ngạch cho mặt hàng này. Theo số liệu từ Hải quan Trung Quốc, trong 7 tháng đầu năm 2023, lượng nhập khẩu tôm hùm của Trung Quốc đạt 32.358 tấn, trị giá trên 962 triệu USD, tăng 19% về khối lượng và 1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại
Trong tháng 8 năm 2023, số liệu kinh tế cho thấy Trung Quốc đã có sự cải thiện đáng kể. Trong quý III/2023, tốc độ tăng trưởng tại thị trường sẽ còn cao hơn nữa khi nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới này đang bước vào cao điểm mùa giao thương. Mặc dù vẫn phải đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức, nhất là trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu và tác động từ xung đột giữa Nga và Ukraine, nhưng nền kinh tế Trung Quốc vẫn giữ vững và đang trên đà phục hồi, điều này là một tín hiệu tích cực.
Nhu cầu về du lịch, khách sạn và nhà hàng đang phục hồi và tăng trưởng. Hy vọng rằng sự phục hồi chung của nền kinh tế, đặc biệt là trong ngành dịch vụ, sẽ giúp cho xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Trung Quốc có thể quay trở lại cuộc đua.
Với mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu nông sản, đặc biệt là thủy sản và rau quả sang thị trường Trung Quốc và thực hiện Chương trình Xúc tiến Thương mại Quốc gia, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp duy trì hoạt động xuất khẩu và tham gia vào các kênh phân phối chính ngạch tại Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phối hợp với Tổng lãnh sứ quán Việt Nam tại Thượng Hải, cùng với cơ quan đại diện thương mại và các cơ quan liên quan tổ chức Đoàn giao thương, quảng bá chuỗi cung ứng trái cây và thủy sản đáp ứng các quy định trong xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc vào đầu tháng 11/2023.
Mục tiêu của chuyến giao thương là giúp doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm các nhà nhập khẩu nông sản, đặc biệt là rau quả và thủy sản, tại thị trường Trung Quốc nhằm tăng cường xuất khẩu. Đồng thời, chúng tôi hỗ trợ kết nối giao thương để giới thiệu các sản phẩm thủy sản và rau quả của Việt Nam, đáp ứng các yêu cầu hiện nay của thị trường như chuẩn GAP, truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng, bao bì, nhãn mác… Chúng tôi cũng mong muốn đưa các sản phẩm xuất khẩu có lợi thế của Việt Nam đến với các hệ thống phân phối và tập đoàn nhập khẩu lớn của Trung Quốc.
Các doanh nghiệp cũng đang tiến hành khảo sát các kênh phân phối và hợp tác với các hiệp hội, doanh nghiệp nhập khẩu và phân phối hàng đầu tại Thượng Hải để tăng xuất khẩu trong những tháng cuối năm 2023.
Bên cạnh đó, để đảm bảo thuận lợi trong việc XK tôm hùm chính ngạch sang Trung Quốc, việc cấp thiết là tạo liên kết sản xuất, thu mua, xuất khẩu tôm hùm gắn với truy xuất nguồn gốc.
Nhằm xây dựng thành công các mô hình liên kết này, ngành thủy sản sẽ tập trung hỗ trợ các bên liên quan tham gia vào chuỗi cung ứng những chính sách hỗ trợ; hướng dẫn chuyển giao tiến bộ khoa học – công nghệ trong nuôi trồng thủy sản; triển khai quy hoạch vùng nuôi trồng thủy sản tập trung để phát triển vùng nguyên liệu; tạo điều kiện thuận lợi để các đơn vị mua hàng, xuất khẩu kết nối với người nuôi tôm hùm.
Doanh nghiệp cần được cấp mã xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc bởi Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, và phải có chứng thư kiểm dịch từ các chi nhánh của cục này.
