Xuất khẩu rau quả vào thị trường top đầu
Xuất khẩu rau quả chủ yếu tới khu vực châu Á
Về thị trường xuất khẩu, mặt hàng rau quả của Việt Nam chủ yếu xuất khẩu tới khu vực châu Á trong nửa đầu năm 2023, tỷ trọng xuất khẩu sang khu vực này chiếm 84,9% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả.
Mặc dù vậy, EU là thị trường nhập khẩu hàng rau quả lớn nhất trên toàn cầu, theo sau đó là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Anh và Canada. Hầu hết các thị trường lớn đều tăng giá trị nhập khẩu hàng rau quả, nhưng không phải là Anh và Canada.
Mặc dù EU là thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất trên toàn cầu, tuy nhiên thị phần của Việt Nam tại đây vẫn còn rất thấp. Theo Cục Xuất nhập khẩu, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 0,18% tổng trị giá nhập khẩu của EU. Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng của EU phân bố đều trong suốt năm và đa phần phụ thuộc vào việc nhập khẩu từ các quốc gia khác.
Với thị trường Hoa Kỳ, theo số liệu thống kê từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, trị giá nhập khẩu hàng rau quả của Hoa Kỳ trong 5 tháng đầu năm 2023 đạt 24,1 tỷ USD, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam có xu hướng giảm, chiếm 0,6% tổng nhập khẩu, giảm 0,12 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2022. Với nhu cầu nhập khẩu hàng rau quả trên 46 tỷ USD/năm, Hoa Kỳ là thị trường tiềm năng đối với các nước xuất khẩu hàng rau quả, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên, việc tiếp cận thị trường Hoa Kỳ vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Vì khoảng cách địa lý quá xa giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, nếu muốn xuất khẩu trái cây tươi sang Hoa Kỳ thì công nghệ bảo quản phải được ưu tiên hàng đầu để tránh bị hư hỏng. Hiện nay, trái cây Việt Nam chỉ hướng đến đối tượng tiêu dùng là người châu Á, đặc biệt là cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ. Điều này là một trong những nguyên nhân khiến lượng trái cây Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ còn ít.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu hàng rau quả lớn thứ ba trên toàn cầu. Theo thống kê của Hải quan Trung Quốc, trong 6 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc đã nhập khẩu hàng rau quả trị giá 13,7 tỷ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước.
Do vị trí địa lý gần Trung Quốc, việc vận chuyển rau quả tươi từ Việt Nam sang thị trường này có chi phí thấp hơn, đảm bảo được độ tươi và chất lượng, do đó có thể cạnh tranh tốt hơn so với các đối thủ cung cấp khác.
Hai thị trường chính để nhập khẩu hàng rau quả trên toàn thế giới là Anh và Canada. Tuy nhiên, tỷ lệ nhập khẩu từ Việt Nam của cả hai thị trường chỉ chiếm dưới 1% tổng giá trị nhập khẩu. Vì vậy, Cục Xuất nhập khẩu cho rằng vẫn còn nhiều cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam khai thác thị trường xuất khẩu này.
Sản xuất theo quy trình bền vững
Để rau quả vào được thị trường EU, theo Cục Xuất nhập khẩu, các doanh nghiệp xuất khẩu cần chú ý, người dân EU chỉ tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao và đồng nhất, đảm bảo an toàn thực phẩm, tiện lợi, các sản phẩm phải được sản xuất theo quy trình bền vững, ít phát thải và có trách nhiệm xã hội.
Để tiếp cận thị trường Hoa Kỳ, cần tăng cường quảng bá và giới thiệu sản phẩm đến các cộng đồng, bởi vì Hoa Kỳ là một quốc gia đa dân tộc. Tuy nhiên, việc yêu cầu sản phẩm phải được chiếu sạ trước khi xuất khẩu đến Hoa Kỳ, trong khi cơ sở chiếu sạ ở Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn của Hoa Kỳ, đã làm tăng chi phí vận chuyển. Do đó, cần giải quyết các vấn đề hạ tầng như giao thông, khoa học công nghệ, thương mại điện tử, logistics, công nghệ giống và bảo quản sau thu hoạch, hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, tăng cường tiếp thị và xây dựng thương hiệu quốc gia cho nông sản Việt Nam.
Để tăng giá trị xuất khẩu, hàng rau quả của Việt Nam phải đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và sở thích tiêu dùng của thị trường Trung Quốc, là thị trường chủ chốt. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải am hiểu và tuân thủ đúng các quy định và tiêu chuẩn của thị trường này.
Để thành công trên thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật và tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn chất lượng, kiểm nghiệm, kiểm dịch, bao bì đóng gói và truy xuất nguồn gốc. Hơn nữa, việc có chiến lược về logistics và xây dựng các kho bảo quản nông sản ở các địa phương biên giới sẽ giúp cho việc bảo quản lâu hơn và giữ được chất lượng tốt khi đến thời hạn giao hàng.
