Xuất khẩu dừa – Cơ hội tỷ USD cho trái dừa Việt Nam
Việt Nam đang có cơ hội để tạo thêm một mặt hàng xuất khẩu tỷ USD. Khi Mỹ mở cửa cho dừa Việt Nam xuất khẩu chính ngạch và Trung Quốc đang xây dựng Nghị định thư về nhập khẩu dừa từ Việt Nam.
Thúc đẩy việc mở rộng thị trường đến nhiều vùng tiềm năng hơn.
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Kiểm dịch động thực vật (APHIS), Bộ Nông nghiệp Mỹ đã gửi thư tới Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thông báo về việc Mỹ mở cửa thị trường với quả dừa sọ Việt Nam sang thị trường này.
Kết quả đánh giá cho thấy, quả dừa sọ Việt Nam đáp ứng yêu cầu của Mỹ về sản phẩm chế biến và không có rủi ro lây lan dịch hại thực vật đáng kể. Do đó, APHIS đã sử dụng các quy định hiện hành để điều chỉnh các lô hàng dừa sọ thay vì phải trải qua quy trình pháp lý tiếp cận thị trường mới và lâu dài đối với trái cây và rau quả tươi. Ngoài ra, ACIR đã được cập nhật để phê duyệt việc nhập khẩu dừa non Việt Nam và loại bỏ hoàn toàn lớp vỏ xanh bên ngoài, tách ít nhất 75% (3/4) phần xơ dừa.
Việc xuất khẩu dừa sọ sang Mỹ của các nhà sản xuất Việt Nam có thể được thực hiện ngay bây giờ. Quả dừa đã bỏ vỏ được phân loại là dừa thương phẩm không có khả năng nảy mầm, vì vậy chỉ cần kiểm tra tại các cảng nhập cảnh của Mỹ. Cùi và nước dừa bên trong có thể được sử dụng làm thực phẩm. Các Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ đã được thông báo để tránh bất kỳ sự chậm trễ nào của lô hàng tại các cảng nhập của Mỹ.
Trong tháng 8, Tổng cục Hải quan Trung Quốc sẽ tiến hành kiểm tra thực địa các khu vực trồng và đóng gói dừa tươi ở Việt Nam, nhằm đảm bảo chất lượng cho xuất khẩu chính ngạch. Các tiêu chí kiểm tra bao gồm hệ thống kiểm soát và phòng chống sinh vật gây hại trên dừa, quy trình đăng ký vườn trồng và đóng gói xuất khẩu, công tác đào tạo và giám sát dịch hại, phòng dịch của doanh nghiệp xuất khẩu, quy trình thu hoạch, vận chuyển và đóng gói sản phẩm. Việc này không chỉ áp dụng tại Mỹ mà còn tại Việt Nam.
Việc kiểm tra sẽ giúp Trung Quốc đánh giá chi tiết về hệ thống kiểm soát an toàn và chất lượng của dừa xuất khẩu từ Việt Nam. Từ đó, họ có thể đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp để đảm bảo xuất khẩu dừa an toàn và hiệu quả hơn. Việc này cũng sẽ giúp nâng cao tính minh bạch và kiểm soát chặt chẽ về chất lượng và an toàn của dừa xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc, đồng thời thúc đẩy ký kết Nghị định thư về xuất khẩu dừa tươi giữa hai nước. Sau khi kiểm tra, Trung Quốc sẽ tiến hành đánh giá rủi ro và đề xuất các yêu cầu nhập khẩu phù hợp để xây dựng Nghị định thư về nhập khẩu dừa từ Việt Nam.
Tạo nên một thương hiệu cho sản phẩm dừa.
Việt Nam đang đứng thứ 7 trong số các quốc gia sản xuất dừa trên toàn cầu với hơn 180.000 ha đất nông nghiệp được sử dụng để trồng cây dừa. Số lượng dừa này tập trung chủ yếu ở các tỉnh duyên hải miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long như Trà Vinh và Bến Tre. Các địa phương trồng dừa đang nỗ lực để cải thiện chất lượng sản phẩm. Để thuận lợi cho việc xuất khẩu dừa sang Trung Quốc, các doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng những trang trại dừa hữu cơ. Hiện nay, đã có hơn 7.000 ha dừa được chứng nhận hữu cơ.
Ngành dừa đã phát triển khoảng 200 sản phẩm, trong đó có một số sản phẩm được xuất khẩu đến các thị trường khó tính như Phần Lan. Điều này đã khẳng định thương hiệu của dừa Việt Nam trên thị trường toàn cầu. Với tiềm năng và cơ hội của ngành này, VCA đang hợp tác với nhiều ngành hàng và địa phương để nâng cao năng lực sản xuất và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm dừa. Sự kiện Vifa Expo 2023 sẽ là một bước khởi đầu cho chuỗi các chương trình xúc tiến thương mại trong năm 2023. Mục tiêu của việc tổ chức này là tạo ra một thị trường cho ngành gỗ sử dụng nguyên liệu bền vững từ cây trồng, bao gồm cây dừa và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ dừa.
Có thể thấy, Việt Nam đang có điều kiện thuận lợi để phát triển ngành sản xuất từ trái dừa và tiềm năng xuất khẩu rất lớn. Đặc biệt, Mỹ đã mở cửa cho trái dừa Việt Nam và Trung Quốc đang mong muốn kết nối và thúc đẩy nhập khẩu dừa Việt theo đường chính ngạch. Sản phẩm từ dừa như dừa khô, chỉ xơ, kẹo, lưới xơ, thạch, cơm nạo sấy và nước cốt dừa đều được ưa chuộng tại đây.
Để đáp ứng được nhu cầu và tiêu chuẩn xuất khẩu của thị trường thế giới, VCA đang xây dựng vùng nguyên liệu bền vững để người nông dân trồng dừa được hưởng giá cao, đồng thời, tạo sức cạnh tranh trên đấu trường quốc tế. VCA sẽ hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu sản phẩm từ dừa đi Trung Quốc, thâm nhập thêm thị trường Nhật Bản và EU, Mỹ. Với mục tiêu phát triển bền vững, ngành dừa khuyến khích các doanh nghiệp tham gia chế biến sâu. Việc trái dừa Việt Nam đạt được “visa” xuất khẩu chính ngạch sang Mỹ sẽ giúp xuất khẩu dừa của Việt Nam sớm cán mốc tỷ USD.
Để khai thác thị trường Trung Quốc cho sản phẩm dừa Việt Nam một cách tốt nhất, PGS.TS Phạm Tất Thắng từ Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương (Bộ Công Thương) đã đưa ra một số giải pháp. Ông cho rằng, các địa phương và doanh nghiệp cần tăng cường áp dụng mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP để tuân thủ các quy định kiểm nghiệm kiểm dịch ngày càng khắt khe và nghiêm ngặt của Chính phủ Trung Quốc.
Ngoài ra, việc tập trung vào phát triển bền vững và chế biến sâu cũng rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp kiểm soát giá thành mà còn tăng giá trị hàng hóa lên gấp 3 – 4 lần so với hàng tươi. Thêm vào đó, hoạt động này còn giúp kéo dài thời gian bảo quản nông sản và giải quyết vấn đề dư thừa cục bộ nguồn cung.
