Thỏa thuận khung về việc thúc đẩy xây dựng cửa khẩu thông minh giữa Việt Nam và Trung Quốc đã được UBND tỉnh Lạng Sơn và Chính phủ nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) thống nhất ký kết. Theo thỏa thuận này, hai bên sẽ cùng thúc đẩy xây dựng cửa khẩu thông minh tại các tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa Hữu Nghị (Việt Nam) – Hữu Nghị Quan (Trung Quốc) và Tân Thanh (Việt Nam) – Pò Chài (Trung Quốc).
Phía Trung Quốc đề xuất triển khai hai mô hình, bao gồm vận chuyển đường sắt trên không thông minh và sử dụng xe tự hành vận chuyển hàng (AGV) trên mặt đất.
Kết quả từ chuyến thăm và làm việc tại Trung Quốc của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính là sự thống nhất ký thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh giữa UBND tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và Chính phủ nhân dân khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), theo thông tin từ Theo UBND tỉnh Lạng Sơn.
Tại Hội nghị triển khai Thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu khẳng định rằng việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ và của tỉnh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông quan hàng hóa nhanh chóng, hiệu quả, không tiếp xúc, không bị gián đoạn, giải quyết được vấn đề ùn tắc hàng hóa XNK, nhất là vào thời kỳ cao điểm. Xây dựng cửa khẩu thông minh cũng phù hợp với Chương trình chuyển đổi số quốc gia và của tỉnh Lạng Sơn.
Chủ tịch Hồ Tiến Thiệu nhấn mạnh rằng mô hình này sẽ tăng cường năng lực và hiệu suất thông qua, từ đó tăng cường lợi thế cạnh tranh của Lạng Sơn và thu hút các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh.
Trước khi triển khai xây dựng cửa khẩu thông minh, tỉnh Lạng Sơn cần phải xin ý kiến của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương vì nhiều vấn đề liên quan đến phía Trung Quốc vượt thẩm quyền của tỉnh. Ngoài ra, hạ tầng tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh cũng cần được nâng cấp để đáp ứng phương thức vận chuyển hàng hóa của mô hình cửa khẩu thông minh.
Các sở, ban, ngành liên quan cần tiếp tục công tác ngoại giao, gặp gỡ và trao đổi với cơ quan liên quan của Trung Quốc để khảo sát mô hình phía bên kia biên giới đã triển khai. UBND tỉnh Lạng Sơn mong muốn các cấp có thẩm quyền đưa ra ý kiến về việc thực hiện thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh.
Chúng ta cần tìm hiểu và nghiên cứu kỹ quy định pháp luật liên quan đến quản lý trong việc triển khai mô hình này. Sau đó, chúng ta có thể đề xuất cho Chính phủ xây dựng hành lang pháp lý riêng để thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh. Để thực hiện điều này, chúng ta cần thành lập tổ công tác và tổ giúp việc, và tiếp tục huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng và nâng cấp các tuyến đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa tại cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Các cơ quan chuyên môn cũng cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ điều chỉnh tổng thể quy hoạch Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn.
Trong thời gian sắp tới, tỉnh Lạng Sơn sẽ tiến hành nghiên cứu và thiết kế kế hoạch xây dựng mô hình này trên các tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa của cặp cửa khẩu Hữu Nghị – Hữu Nghị Quan và Tân Thanh – Pò Chài. Đề án này sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt.
Cùng với đó, Lạng Sơn đề nghị các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh.
