Tìm hướng xuất khẩu tôm hùm chính ngạch sang Trung Quốc
Hiện nay, việc tiêu thụ tôm hùm chủ yếu xuất khẩu (XK) sang thị trường Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, các doanh nghiệp Việt Nam đang tìm hướng XK chính ngạch mặt hàng này.
Theo dự báo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2022, kim ngạch xuất khẩu tôm hùm Việt Nam sang Trung Quốc sẽ đạt trên 257 triệu USD, tăng gấp 8,3 lần so với năm 2021. Sự tăng trưởng mạnh mẽ này được cho là do nhu cầu tiêu dùng của Trung Quốc tăng cao sau khi thị trường này bị đóng cửa trong vài năm vì đại dịch Covid-19.
Năm 2022, do dịch bệnh Covid-19 gây ảnh hưởng đến thị trường Trung Quốc, nguồn cung giảm mạnh, dẫn đến việc thị trường này phải nhập khẩu nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và chế biến xuất khẩu.
Theo số liệu của Hải quan Trung Quốc, 7 tháng năm 2023, nhập khẩu tôm hùm của Trung Quốc đạt 32.358 tấn, trị giá trên 962 triệu USD, tăng 19% về khối lượng và 1% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc nhập khẩu tôm hùm từ nhiều quốc gia, trong đó Canada, Mỹ, New Zealand, Cuba, Ấn Độ, Brazil và Mexico là những nguồn cung lớn nhất. Việt Nam chỉ đứng thứ 14 với thị phần nhỏ chỉ 1%. Sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc bao gồm tôm hùm đá, tôm hùm bông, tôm hùm xanh tươi và tôm sống.
Hiện nay, việc bán tôm hùm chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc qua đường tiểu ngạch đang gặp nhiều khó khăn. Người nuôi tôm thường phải đối mặt với nhiều rủi ro như giá cả thất thường, bị thương lái ép giá… Ngoài ra, việc xuất khẩu qua đường tiểu ngạch càng ngày càng hạn chế do Trung Quốc đang áp dụng các điều kiện nhập khẩu nghiêm ngặt đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản nhập khẩu từ nước ngoài.
Để đảm bảo tiện lợi trong việc xuất khẩu trong thời gian sắp tới, việc đưa tôm hùm xuất khẩu chính ngạch là rất cần thiết. Để làm được điều này, việc quan trọng là tạo liên kết giữa quá trình sản xuất, thu mua và xuất khẩu tôm hùm với việc truy xuất nguồn gốc.
Để thành công trong việc xây dựng các mô hình liên kết trong ngành thủy sản, cần tập trung hỗ trợ các bên có liên quan tham gia chuỗi cung ứng bằng cách hướng dẫn chuyển giao tiến bộ khoa học – công nghệ trong nuôi trồng thủy sản, triển khai quy hoạch vùng nuôi trồng thủy sản tập trung để phát triển vùng nguyên liệu, và tạo điều kiện thuận lợi để các đơn vị thu mua và xuất khẩu kết nối với người nuôi tôm hùm.
Để xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc, công ty cần phải có mã doanh nghiệp được cấp bởi Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; và chứng thư kiểm dịch từ các chi nhánh của cục này.
Người nuôi cần tập trung chăm sóc và theo dõi sát diễn biến của thị trường, thả nuôi mật độ vừa phải và đúng quy hoạch, có đăng ký, kê khai đầy đủ với cơ quan quản lý nhà nước.
Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có đề án phát triển nuôi và xuất khẩu tôm hùm đến năm 2025, tổng sản lượng nuôi đạt 3.000 tấn một năm, giá trị kim ngạch XK đạt 200 triệu USD một năm. Các tỉnh sản xuất tôm hùm lớn nhất cả nước như Phú Yên, Khánh Hòa, Kiên Giang.
